I приставка1.етістіктер жасалғанда қолданылып, төмендегідей мағыналарды білдіреді:1) қимылдың бір нәрсе арқылы басталуынан саңлау, тесік пайда болуы, мыс.: пробить тесу, тесіп шығу;- проломить ою, ойып түсу;- просверлитьбұрғылап тесу;2) әрекеттің бір нәрсе арқылы не екі аралықтан ішке қарай өтуі, мыс.: просеять елеу, електен өткізу;- пробраться өту, өтіп шығу;- протолкнуть итеріп енгізу;3) әрекеттің бір нәрсе жанынан, қасынан бір бағытқа, бір жерге қарай беттелгені, мыс.: пробежать жүгіріп өту;- проскакать шауып өту;- провести алып өту;- протащить көтеріп өту;4) әрекеттің белгілі бір уақыт ішінде болуы, мыс.: проработать істеп шығу;- просидеть (целую ночь) отырып шығу;5) әерекеттің біраз уақытқа созылуы, мыс.: проварить жақсылап қайнату, көп қайнату;- прогреть тым жылыту;- өте жылыту;6) әрекет үстінде қажетті дәлдіктің болмауы, мыс.: проглядеть көрмей қалу;- пропусить жіберіп алу;7) қимыл барысындағы артық шығындану, көп жұмсауды, мыс.: протратить текке шығындау;- промотать шашып-төгу, ысырап ету;- пропеть (голос) даусынан айырылу;8) іс-әрекеттің аз ғана уақытқа созылуы, мыс.: прогреметь күркіреп өте шығу;- просверкать жарқ ету, жалт ету;- простонать ыңқылдап қою;9) істің нақты бір нәтижемін тынуы, мыс.: проборматать міңгірлеу, күбірлеу;- прокричать айғайлап жіберу, айғай салу;-проиграть ұтылып қалу, сымбылдай болу;10)с частицей -ся әрекеттің тығыздығы, шектеулілігі, мыс.: пробежаться жүгіріп алу;-прогуляться сейілдеп келу;- серуендеп келу, бой жазу;2.кейбір етістіктердің салт түрін жасауға қатысады, мыс.: проголосовать дауыс беру;- проголосовать дауыс беру;- проконтролировать бақылау жүргізу;-проанализировать талдау жасауII приставка есім сөздердің алдынан жалғанып, "құптаушы", "қолдаушы", "біреуді" мүддесін жақтаушың дегенді білдіреді, мыс.: проамериканский американы құптаушы;- профашистский фашизмді, жақтаушыIIIпредлог с В., разг. туралы, жайлы, жайында, жөнінде, хақында;-говоритьпро друзей достар жайында әңгімелеу;-прочерный день қысыл-таяң күндер үшін;-просебя ішінен, өзімен-өзі;-про запас жиналған қор;- ни за что, ни про что еш нәрсеге де, өлтірсе де, жанын суырып алса да
1.см. пробежать2.спорт. жүгіріс, спорттық жарыс;- жорық;- автомобильный пробег автомобильдер жорығы;-лыжныйпробег шаңғышылар жорығы;3.жол, сапар;- жолда болу;-паровоз находился в пробегепаровоз жол сапарында болатын;4. спец. өткен жол, жүрілген жол, алынған аралық, жүріп өткен қашықтық;-суточныйпробегпаровоза паровоздың тәулік бойына жүріп өткен қашықтығы
сов.1.(через что-л., мимо кого-чего-л.) жүгіріп өту, жүгіріп өте шығу;-пробежать по дороге жолмен жүгіріп өте шығу;2.что и без доп. жүгіру, ілгері озу;3.(о ветре, облаках, свете, тени и т.п.) есу, гу ете қалу;- (об облаках) тез ағылу, жөңкілу;4.тез таралу, жайылу;- шум пробежал по всей толпе шу бүкіл жиналғандар арасына жайылды;5. (о холоде, дрожи) түршігу, дір еткізу, шымырлату;- дрожь пробежала по телу дене түршігіп кетті;6. (протечь, пролиться) тез ағу, ағып ала жөнелу;- парлау;- сауғалау;7. (миновать - о времени) өтіп кету, зу ете қалу, зымырап өту;8. перен. что, разг. (бегло прочитать) көз жүгірту, жүгіртіп оқып шығу;-(черная) кошка пробежала между кем араздасып қалу, араларынан ала мысық өтіп кету
м1. бос орын, аралық;-оставитьпробел бос орын қалдыру;-пробел в информации ақпараттағы ақтаңдақ;2.кемістік, кемшілік, қате;- ақау;-пробелы в знаниях білімдегі кемістік
сов.1.әзер жарып өту, тырмысып-тырбынып өтіп шығу;-пробиться сквозь толпу топты әзер жарып өту;2.(выступитьнаружу, проступить) шығу, шыға бастау;- усы едва пробились мұрт тебіндеп шыға бастады;3.перен. (проявиться - о чувствах, переживаниях) сезілу, біліну, сыртқа тебу;-волнение пробилось наружу іштей толқыныс сыртқа тепті;4.разг. (промучаться на чем-л.) тырмысу, азапқа түсу, әурелену, тырбану;- бас қатыру;- весь день пробиться над задачей күні бойы есептеп әурелену;-пробиться в люди адам болу, ел қатарына қосылу, аяғына тұру
-ая,-ое1. (предположительный) келелі, толық шешімін таппаған, іске аса қоймаған;2. (маловероятный) дүдәмал, шүбәлі, екіталай, белгісіз;- его отъезд еще проблематичен оның қайту-қайтпауы әлі дүдәмал
-ая,-ое1.байқалатын, сыналатын;- тексерілетін;-пробныйтовар байқалатын тоуар;2.(с клеймом) сынамасы бар, таңба ұрылған;-пробноесеребро сынамасы бар күміс;-пробныйкамень іс-әрекет, оқиға туралы айтуға тұрарлық маңызды жағдай;- сынау мақсатымен істелген іс
несов.1.кого-что байқап көру, сынап бағу;-пробовать свои силы өз күшін байқап көру;2.что (на вкус) дәмін көру, татып байқау, жеп көру;-пробовать кушанье асты жеп көру;3.с неопр. (пытаться сделать) тырысу, тырысып көру, тырмысу, тырмысып бағу;-пробоватьвыяснить анықтауға тырысу
она мие про вас рассказывала αὐτή μοῦ μιλοῦσε γιά σᾶς· я слышал про это ἔχω ἀκούσει γι ' αὐτό· ◊ читать про себя διαβάζω ἀπό μέσα μου· про запас γιά ἐφεδρεία, γιά ρεζέρβα· ни за что ни про что разг χωρίς κανένα λόγο, στά καλά καθούμενα· это не про вас писано разг αὐτό δέν εἶναι γιά σας.