м.1. мұрын;-нос с горбинкой қоңқақ, дөң мұрын;- курносый нос пұшық мұрын;- прямой нос қыр мұрын;2. (клюв) тұмсық (құстың);3. (передняя часть судна) тұмсық (кеменің);-зима на носу қыс жақындап қалды;- повесить нос көңілсіздену, жабырқану;- поднять, задрать нос мұрнын көкке көтеру (кісімсіну); совать носкуда-либо басқа біреудің ісіне қол сұғу;- клевать носом қалғу, ұйқысы келу;- не видеть дальше своего нос көз алдындағыдан басқаны көрмеу;- говорить в нос мыңқылдап сөйлеу;- водить за нос кого-либо адастыру, ұзын-арқан, кең тұсауға салу;-взятьиз-под (самого) носа көзін бақырайтып қойып алып кету;-встретитьсяносом к носу бетпе-бет келіп ұшырасып қалу;- на носуразг. жақындаған, тез болатын нәрсе;- зарубить на носу әрқашан жадында ұстау;- под носом иек астында, аяқ астында тұрған;- остаться с носом текке үміттеніп алданып қалу;-оставить кого-либо с носом біреуді ақымақ етіп кету;- с гулькиннос өте аз, жарытымсыз
сущ.муж.множ. носы (ов)1. сӑмса; горбатый нос курпун самса; приплюснутый нос лапчӑк самса; дьнцать носом сӑмсапа сывла2. (ант. корма) сӑмса, вӗҫ, пуҫ; нос лодки кймӗ сӑмсй; нос самолӗта самолӗт пуҫӗ ♦ нос повесить пуҫа ус; за нос водить хайла, ултала; нос задрать сӑмсана каҫӑрт; нос совать самса чик, сокӗн; носу не кажет яхӑнне те пымасть; прямо под носом сӑмса айӗнчех; оставить с носом чике таршшб ларт; нос не дорос сймбсха, айванха
м 1.борын, танау; нос с горбинкой бөкре (кәкре) борын; курносый нос почык (тупыйк) борын 2.борын: нос лодки көймә борыны △ на носу борын төбендә тора (якынлашып килү тур.); зима на носу кыш борын төбендә; нос к носу или носом к носу = борынга-борын; нос не дорос = башың яшь әле; под (самым) носом (у кого) (кемнең) борын төбендә, борын астында (якында); с носа (носу) гади.һәр борыннан, җан башыннан; в нос говорить борын аша сөйләшү, борын белән сөйләшү, тыңкышлану; носу не казать (не показывать) борын да күрсәтмәү; под нос говорить (бормотать и т.п.) борын астыннан сөйләү, мыңгырдау